Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku niewyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!
Wydrukuj tę stronę

Dawna synagoga

czwartek, 16 kwiecień 2015 22:16

Na placu narożnym, przy ulicy Świerczewskiego (obecnie Pałacowa), nieco w głębi posesji, usytuowana jest dawna synagoga, w której obecnie mieści się Siemiatycki Ośrodek Kultury.

Bardzo ciekawa jest historia wzniesienia synagogi, łącząca się z pracami budowlanymi Anny Jabłonowskiej. W trakcie przebudowy miasta, postanowiła księżna zbudować pałac na północnym krańcu miasta oraz połączyć go ulicą z rynkiem. Terem pomiędzy pałacem, a rynkiem przedzielony był żydowskim cmentarzem, który musiałby być naruszony podczas prac. Księżna uzyskała zezwolenie na roboty na tym terenie od jednego z wpływowych przedstawicieli wspólnoty żydowskiej i przystąpiono do prac ziemnych. Zezwolenie wydane księżnej przez sprzeczne z żądaniami, ogółu Żydów, którzy w ogóle nie zgadzali się na budowę ulicy przez teren cmentarza. Jabłonowska jednak działała zdecydowanie, Awierbuch pisał: „Ona niemiedlienno pristupiła k udalieniju nagrobnych pamiatnikow s pałacziem i wykapywaniju kostiej. Jawriei s żineami i dietmi s płacziem brosilis na mogiły preidkow, zaszcziszczaja ich swoimi tiełami, na kniażeskije ajduki progoniali ich udarami nagojek.”

Ulicę wybudowano. Żydom księżna dała w zamian nowe tereny na cmentarz, na wschodnim krańcu miasta, za rzeką Kamionką. Po jakimś okresie zachorował i zmarł na nieznaną chorobę starszy syn księżnej. Widząc w tym fakcie karę bożą, Jabłonowska postanowiła przy tej ulicy wybudować synagogę.

„W 1755 roku świątynia była wyposażona i w pełni przystosowana do odprawiania modłów. Z biegiem czasu miejscowa wspólnota zaczynała pokojowo współżyć z księżną… W soboty w synagodze czytano specjalną, na ten cel napisaną, modlitwę za zdrowie księżnej i jej rodziny.”

Dawna synagoga zbudowana jest z kamienia i cegieł, tynkowana, malowana na kolor kremowy, utrzymana w stylu klasycznym. Budowla jest orientowana. Zewnętrze elewacje nie posiadają podziałów, jedynie wschodnia ściana jest opilastrowana i posiada pseudoportale na osiach bocznych naw. Całość przykrywa wysoki czterospadowy dach, kryty dachówką.

Główne wejście do obiektu umieszczone jest na osi budynku w ścianie zachodniej, prowadzi ono do sieni, po bokach której istnieją pomieszczenia. Główna nawa, szersza od dwóch bocznych, wydzielona jest dwoma rzędami kwadratowych filarów, połączonych ze sobą pełnymi łukami. Nawy boczne, w połowie swojej wysokości, przedzielone są galeriami. Od zachodniej strony, w nawie głównej znajduje się galeria wsparta na dwóch potężnych dorycyzujących kolumnach. Stropy budowli są płaskie.

Brak jest w obecnym wnętrzu malowideł, sprzętów i innych akcesoriów charakterystycznych dla synagog. Budynek służy dziś celom kultury. Nadal jest jednak świadectwem życia narodu, który egzystował wśród nas, a który tak szybko przeminął. Jest zabytkiem architektury sakralnej, ale jest to też, jak pisał Awierbuch: „…pomnik minionego pańskiego kaprysu.”

Obok synagogi, od południa, znajduje się budynek, w którym mieściła się niegdyś szkoła męska - obecnie budynek zajmuje szkoła zawodowa.

Fragment pracy magisterskiej Henryka Świerżewskiego „Zabytki Siemiatycz dowodem przeszłości miasta” 1983 r.

Czytany 4894 razy Ostatnio zmieniany wtorek, 16 luty 2016 08:07

Galeria